به گونه ای از ترکیبات آلی مانند بنزن، متان، پارافین ها، هیدرو کربن گفته می شود که در نفت خام، گاز طبیعی، ذغال سنگ و … یافت می شوند. هیدروکربن ها باتوجه به ساختار به دو دسته آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می شوند. پس از پالایش هیدروکربن ها به دو دسته تقسیم می گردند با نام های سبک و سنگین. در این مطلب به بررسی هیدروکربن سنگین می پردازیم.
هیدروکربنها یکی از ترکیبات بسیار مهم و اساسی در علم شیمی هستند. به دستهای از مواد آلی که در ترکیبات خود هیدروژن و کربن دارند، هیدروکربن گفته میشود. در برخی از ترکیبات، به جای کربن، اتمهایی مانند گوگرد، نیتروژن و اکسیژن به اتمهای هیدروژن متصل شده و ترکیباتی نو به وجود میآید. هیدروکربنهایی که گوگرد بیشتری در ترکیبات خود دارند، رفتار فیزیکی متغیری داشته و اثر خورندگی آنها نیز بیشتر است. مانند دستهبندی سایر مواد آلی، هیدروکربنها نیز به دو گروه آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم میشوند. هیدروکربنها از اجزای اصلی تشکیلدهنده نفت و گاز طبیعی هستند و به همین دلیل نیز اهمیت بسیار بالایی دارند.
از ترکیب موادی با نقطه اشتعال بالای 40 درجه سانتی گراد مانند حلال های خانواده 400، رافینت با روغن های صنعتی، هیدروکربن سنگین حاصل می شود. این هیدروکربن با نام هایی نظیر گازوئیل یا سوخت دیزل نیز شناخته می شود و در محدوده C14 تا C25 جای دارد. همچنین گروه های عاملی این محصول پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک ها می باشند که گرانروی آن ها تقریبا 840kg/m3 می باشد.
ابتدا مواد اولیه هیدروکربن سنگین به عنوان سوخت میان تقطیری از مبدا پالایشگاهی با دمای جوش 150 تا 400 درجه سانتی گراد همچون حلال های غیر آتش زا یا رافینت، ایزوریسایکل HAB و …، را توسط تانکر حمل می کنند و در مخزن 300 هزار لیتری تخلیه می نمایند. سپس توسط خطوط روغن مورد نیاز خط تولید به مخازن با نسبت فرمول های محاسبه شده در آزمایشگاه تزریق می گردد. با استفاده از پمپ های مخصوص سیر کوله به طور کامل ترکیب می شود. در پایان توسط خطوط بارگیری کنترل کیفی روی ماده تولید انجام شده و در تانکرهای حمل بارگیری می شود.
تولید هیدروکربن های سنگین بویژه هیدروکربن های پارافینی سنگین مانند روغن ها یا پارافین های با وزن مولکولی زیاد به عنوان یک ماده فرعی محسوب می شود و به دلیل پایین بودن عدد اکتان هیدروکربن های C10 به بالا به عنوان بنزین قابل استفاده نیستند اما به دلیل طویل بودن زنجیره هیدروکربنی، در سنتز دترجنت ها اهمیت زیادی دارند.
این هیدرو کربن دارای دامنه تقطیر بین 250 تا 400 درجه سانتی گراد می باشد و از کاربرد های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
هیدروکربنهای سنگین به عنوان سوخت در بسیاری از صنایع سنگین و انرژیبر استفاده میشوند. همچنین از هیدروکربنهای سنگین به عنوان سوخت برخی از ماشینهای دیزلی نیز استفاده میشود. این ماده که از مشتقات نفتی است در کنار تمام مزایا، معایبی نیز دارد که باعث میشود استفاده از این ماده، بیشتر از حد رایج نباشد. از جمله معایبی که این نوع از هیدروکربنها دارند، این است که در اثر برخورد هیدروکربن سنگین به پوست، تحریکات شدید پوستی و خارش ایجاد میشود که ناخوشایند است. در صورت بلعیده شدن این ماده، امکان سوزش گلو و معده وجود داشته و ممکن است باعث تحریکات شکمی و اسهال و استفراغ گردد. قرار گرفتن در معرض بخارات هیدروکربنهای سنگین در مدت زمان طولانی، باعث کاهش کارایی سیستم اعصاب مرکزی انسان شده و باعث سرگیجه در افراد میشود. لازم به ذکر است که این ماده، مادهای اشتعالپذیر بوده و در صورت قرارگیری در مجاورت مقادیر بالایی از اکسیژن، واکنش نشان داده و امکان ایجاد حریق و انفجار وجود دارد.
برچسب های مهم